Wortelhaar

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Wortelhare van ontkiemende blaarslaai
Wortelhare op die wortel van die Iris germanica (dwarsdeursnit van die wortel)
Skematiese lengtedeursnee deur 'n primêre wortel

'n Wortelhaar (pilus radicalis) of risoïde word deur die risodermis gevorm. In baie plantsoorte kan al die risodermisselle wortelhare vorm, by ander soorte vorm gespesialiseerde risoodermisselle (trichoblaste) die wortelhare. Wortelhare is lang, buisvormige strukture, wat byna loodreg op die wortel groei. Hulle is ongeveer tussen 80 en 1500 mikrometer lank en tussen 5 - 17 mikrometer in deursnee. Hulle het net 'n beperkte lewensduur van tussen 3 tot 9 dae. Hulle is gewoonlik slegs op die punt van 'n groeiende wortel te vinde. By sommige plantsoorte egter, soos steppegras, graanplante, en Tradescantia, bly hulle afhangende van die groeitoestande, oor 'n groter lengte van die wortel lewend. Die plant neem water en voedingstowwe op deur middel van die wortelhare.

Die oppervlakte van die wortel word grootliks deur die wortelhare vergroot. So het 'n rogplant byvoorbeeld ongeveer 10 miljard wortelhare met 'n totale lengte van 10 000 km.[1] Die ondergrondse oppervlakte van die plantdele is meestal groter as die bogrondse oppervlakte, wat gunstig is vir die waterhuishouding van die plant. Die wortelhare is bedek met ´n koolhidraathoudende slym wat deur die selwand gevorm word. Dit verhoog die plant se interaksie met die omgewing.

Tydens akwakultuur vorm die meeste plante geen wortelhare nie omdat die lug baie klam gehou word. Sommige plantsoorte vorm geen wortelhare nie, bv. alle gimnosperme.

Literatuur[wysig | wysig bron]

  • Van der Schyff, H.P.: Algemene Plantkunde, 5de Uitgawe, J.L. van Schaik, 1987. ISBN 0-627-01347-3
  • Bresinsky, Körner, Kadereit, Neuhaus, Sonnewald: Strasburger – Lehrbuch der Botanik., bl. 210
  1. Andreas Bresinsky, Christian Körner, Joachim W. Kadereit, Gunther Neuhaus, Uwe Sonnewald: Strasburger – Lehrbuch der Botanik., bl. 210